Szczęśliwego Nowego Roku!

Wczorajsza? Nie! Dzisiejsza!

Wydawałoby się, że okres świątecznych cudów i niespodzianek już się skończył, a tu biografia Ireny codziennie odsłania przed nami nowe, nieznane fakty.

Pod koniec lat czterdziestych Irena była Redaktor Naczelną Dwutygodnika Społeczno-Obywatelskiej Ligii Kobiet, pod tytułem "Kobieta Dzisiejsza". Pismo propagowało obraz kobiety aktywnej zawodowo, przede wszystkim robotnicy: strony "Kobiety Dzisiejszej" pełne były szczęśliwych, uśmiechniętych traktorzystek, murarek i kołchoźniczek. "Kobieta Dzisiejsza" istniała trzy lata (1947-1950), zastąpiło ją pismo pt. "Moda i życie praktyczne". Jak tylko staniemy się szczęśliwymi posiadaczami egzemplarzy pisma, natychmiast podzielimy się z Wami jego zawartością.

Motyla noga

W wyniku błyskawicznego, poświątecznego śledztwa jakie przeprowadziliśmy, wyszły na jaw nowe fakty z bogatej twórczości Ireny. Otóż w 1964 roku na zlecenie Oddziału Szkolenia Komendy Głównej Milicji Obywatelskiej, Irena napisała poradnik savoir-vivre'u milicyjnego dla funkcjonariuszy MO, pod uroczym tytułem "Uprzejmy milicjant". Poniżej zamieszczamy tytuły rozdziałów i podrozdziałów:

Kultura na cenzurowanym
Forma i treść
Czy kultury można się nauczyć
Być milicjantem nie jest łatwo

Jak cię widzą, tak cię piszą
Jak widzimy sami siebie?
Pierwsze wrażenie
Wszyscy chcą ładnie wyglądać
W lecie
W zimie
Od święta
Niekorzystne dni
Ordery i odznaczenia
Milicjant w cywilu
Czystość przede wszystkim
Kilka uwag o higienie osobistej
Kultura fizyczna i zdrowie

Nie tylko suknia zdobi człowieka
Skromność
Godność osobista i autorytet
Znajdź siebie
Błąd w ocenie
Napraw, coś zepsuł
Koleżeństwo i solidarność
Punktualność
Zebrania
Odprawy, narady i instruktaże
Sąd wymaga szczególnej powagi

Z szacunkiem do obywatela
Sztywność i ponuractwo
Poufałość
Dystans
Szacunek dla słowa
Na ulicy
Ładny chód
Czy umiesz stać?
Dbaj o swoje miasto
Pomagaj innym
Drobnostka czy problem?
W środkach lokomocji

W pomieszczeniach służbowych
Wobec interesanta
Uścisk dłoni
Przy telefonie
Pukanie do drzwi

Zachowanie się w domu
Gdy jesteś zmęczony
Pokaż mi, jak mieszkasz , powiem ci, kim jesteś
Ludwiku, do rondla!
Goście w domu
Jeszcze a propos palenia
Jak prowadzić rozmowę ?
Dyskrecja
Przed telewizorem
Rodzice i dzieci

Między ludźmi
W teatrze, operze, sali koncertowej
W kinie
Na odczycie
W muzeach i salach wystaw
W poczekalni u lekarza
Ręce nie przy twarzy
Jak się witać?
Trzeba się przedstawić
Trzeba się ukłonić
Jedzenie i picie na ulicy
Przy wspólnym stole
Jak nakrywać do stołu
W lokalach gastronomicznych
Zaproszenie do tańca
Na wczasach

O kulturze języka
Bogactwo języka i śmiecie
Brzydkie słowa
Słowa uprzejme
Piszemy listy
Jak pisać list
Wszechstronność zainteresowań

Niestety, obecnie dysponujemy jedynie kilkoma zeskanowanymi rozdziałami tego wyjątkowego poradnika. Mamy jednak nadzieję, że wkrótce uda nam się go zdobyć. A póki co, kilka porad:

Niedozwolone jest, że podczas odprawy, narady czy odczytu nagle ktoś wyjmuje pilniczek lub scyzoryk i zaczyna sobie wydłubywać brud spod paznokci. Przy okazji wspominamy, że chełpienie się ilością wypitego alkoholu – tak częste wśród mężczyzn – jest nie tylko niemęskie, ale i niesmaczne. Czy męska głowa do wódki to rzeczywiście powód do chwalenia się?

(Uprzejmy milicjant, Irena Gumowska, Jan Kapica, 1964, Warszawa, Wyd. Oddział Szkolenia KGMO, s.62)

Wesołych Świąt!

Z okazji Świąt Bożego Narodzenia, życzymy aby w Waszych prodiżach nic się nie przypaliło, żeby zamarznięte szyby nie wymagały przecierania denaturatem, żeby w słoikach zawsze było słońce, żeby Wenus trzymała Waszą patelnię, żeby dom nie miał przed Wami tajemnic, a przede wszystkim żebyśmy Wszyscy w Święta i po Świętach, i w każdy inny dzień, traktowali się z szacunkiem i życzliwością!

Wesołych Świąt!

Robota dla robota

Niejedna Pani i niejeden Pan Domu znajdą zapewne pod choinką robota kuchennego, malakser, blender, młynek do kawy bądź sokowirówkę. Irena nie potępia podobnych kuchennych pomocy, ale też zachowuje względem nich zdrowy rozsądek i trzeźwy sceptycyzm:

Badania prowadzone nad czasem zużytym przy pracy ręcznej i przy użyciu sprzętu zmechanizowanego niemal zawsze wykazują, że ręcznie jest dłużej, ale… niewiele. Na przykład czas rozdrobnienia marchwi, aby z niej wydobyć sok, trwa tak samo długo, czy będziemy trzeć ją na tarce, czy w robocie (sokowirówce). Grubą marchew np. możemy trzeć na tarce wygodnie, a umieszczenie jej w robocie wymaga dodatkowej pracy – pokrajania w słupki. Bywa, że przy użyciu robota nie przetarte cząstki jarzyn dostają się między pokrywę i tarkę, a potem spadają do rozdrobnionych jarzyn. Trzeba temu zapobiec, czyli przerwać pracę, usuwać nie starte cząstki i tracić mnóstwo czasu. (Przy robocie czeskim takie „awarie” się nie zdarzają). Niemniej roboty oszczędzają nam wysiłku. To one „się męczą” – nie my.

(Dom bez tajemnic, Warszawa 1990, Wydawnictwo Watra, s. 153)

Tymczasem – w duchu zbliżających się Świąt – przypomnijmy bożonarodzeniowego klasyka, czyli Gremliny rozrabiają (1984) Joe Dantego i niekonwencjonalny użytek malaksera i kuchenki mikrofalowej, jaki zaczyna się od pozycji 1:26!

Nie zapomnisz nigdy

W ferworze świątecznych przygotowań naprawdę nietrudno stracić głowę. Po wyjściu ze sklepu okazuje się, że znowu zapomnieliśmy o cynamonie, kostce masła, proszku do pieczenia, bateriach do świątecznych dekoracji. Po świętach przypominamy sobie, że znowu nie złożyliśmy życzeń wujkowi Staszkowi.

Wypróbujmy zatem sposoby Ireny:

1. Węzełek na chusteczce - sposób stary i niezawodny. Oczywiście tylko wtedy, jeżeli nie zapomnisz czego węzełek dotyczy.
2. Kartka w puderniczce. Puderniczka jest jedynym przedmiotem, którego kobieta nigdy nie zapomni.
3. Napis na zwierciadle zrobiony mydłem, zerkamy przed wyjściem z domu.
4. Studencki sposób: intensywnie myśleć przed zaśnięciem, o tym co mamy jutro załatwić.
5. Spis potrzeb. Notes z adresami, numerami telefonów itd.

(Kalendarz Przyjaciółki, Warszawa, 1977, Wydawnictwo Współczesne Prasa, s.147)

Kiedy zima się zaczyna

Od kilku dni pogoda jakby bardziej zimowa. Jeśli koniecznie chcecie oglądać ulice podczas jazdy środkami MPK a szyba jest skuta lodem i niewiele zza niej widać, wykorzystajcie patent Ireny.

W tramwaju nieraz chuchamy, aby zrobić sobie okienko w zamarzniętej szybie. Można też zeskrobywać lód plastykową ramką od biletu miesięcznego.

(Dom bez tajemnic, Warszawa 1990, Wydawnictwo Alfa, s. 21)

Ciekawe czy Krakowska Karta Miejska przetrwa bez szwanku skrobanie i czy zapiszczy podczas kontroli...
Na wieczór proponujemy piosenkę prawie o zimie, prawie o świętach a jednak zupełnie o czymś innym.

Zręby i podwaliny czyli resztki z rosołu

Dziś na Blogu premiera książki pt. Elementarz gotowania, wyłowionej z odmętów przepastnego mieszkania na krakowskim Kazimierzu. Czy znacie podręcznik kulinarny, który posiadałby rozdział: Jak wykorzystać resztki z rosołu? A u Ireny - proszę bardzo. Jest nawet rozdział zatytułowany : Jeśli zostaną nam żółtka… W kuchni Ireny, nic się nie marnuje. Co ciekawe, jest to książka, która pochwala potrawy z torebek i koncentratów, choć Irena przestrzega: Nie wolno zupy wstawić na ogień i iść czytać książkę! Przepis na Klops czyli fałszywego zająca zostawimy na później a dziś jako się rzekło: Jak wykorzystać resztki z rosołu?

Z mięsa rosołowego można robić różne dobre rzeczy. Zwykle miele się je w maszynce, doprawia posiekaną, przyrumienioną cebulką, solą, pieprzem lub papryką i często jajkiem aby masa lepiej się trzymała. Powstałym farszem można nadziewać pierożki, knedle, cebule, kalarepę lub inne warzywa. Gdyby tego farszu było za mało, "łatamy" go dodatkiem np. grzybów, ryżu ugotowanego na sypko, bułeczką tartą itp.

(Elementarz gotowania, Warszawa 1989, Watra, s. 105)

Dziś pytanie, dziś odpowiedź

Wystarczy rzut oka na tematy na forach dyskusyjnych najpopularniejszych polskich portali, żeby zorientować się, że zapotrzebowanie na szybkie rady jest w narodzie wielkie. Pierwsze z brzegu: Jak oduczyć kota spania na kanapie? Co ile dni zmieniać pościel? Jak odmawiać różaniec?
Irena byłaby w swoim żywiole. Tak więc, dzisiaj garść rad krótkich, prostych i skutecznych.

Żeby jabłka czy gruszki nie ciemniały po obraniu, trzeba je skropić cytryną lub trzymać w zakwaszonej wodzie.
Coca colą myje się doskonale powierzchnie chromowane, także metalowe zlewozmywaki.
Przesoloną zupę można trochę odsolić, wkładając do wrzącej wody plastry surowego ziemniaka. Początkowo wchłaniają sól, a potem ją zwracają, czyli trzeba je usunąć w porę.
Przypalone ciasto warto przetrzeć tarką, aby zebrać warstwę spalenizny.
Jeśli chcemy utrzymać ciepłe naleśniki przez pewien czas, kładźmy je na płaskim ustawionym talerzu, dnem do góry, przy czym całość powinna stać na garnku z wrzącą wodą.

(Obiad w pół godziny, Warszawa 1978, Watra, s. 41)

Również dziś uraczymy Was Johhnym Cashem, tym razem głęboką i mądrą piosenką z zakresu poradnictwa życiowego.

Słońce w słoiku

Dziś fragment, który zawsze mnie wzrusza. Pokazuje on złożoną osobowość Ireny – emocjonalne podejście do jedzenia, żarliwość w propagowaniu idei oszczędzania, skłonność do łasuchowania. Temat jest tym bardziej na czasie, bo traktuje o skórce pomarańczowej, tak przydatnej w świątecznych wypiekach. Jak się okazuje, można łatwo przygotować zapas skórki w domowych warunkach, by później szerokim gestem czerpać ze słoika.

Cierpię, kiedy widzę wspaniałe skórki pomarańczowe w śmietnikach lub na ulicy. Przecież one tez kosztują tyle co cały owoc, a można z nich zrobić doskonałą konfiturę! Przecież takie skórki są bogate nie tylko w silne olejki eteryczne, które nam aromatyzują wiele słodkich dań, ale mimo wypłukiwań, smażeń i gotowań mają jednak sporo wartości odżywczych. Są np. bogate w witaminę P - czyli rutynę tak świetnie leczącą żylaki i hemoroidy. Gdy już skórek nazbiera się sporo a przy tym straciły smak surowizny i nie są już tak twarde, ale jeszcze nie rozmiękły – przygotowujemy je do gotowania. Przycinamy równo, usuwamy nadpsute części oraz płuczemy. Następnie wkładamy do garnka z wrzątkiem, gotujemy kilka minut (5-7), odlewamy i zalewamy świeżą wrzącą wodą. Czynność powtarzamy tak długo (4-5 razy) aż ostatnia woda będzie czysta a skórki ugotowane. Wtedy przyrządzamy syrop biorąc na 1 kg skórek – 1 kg cukru. Na wrzący kładziemy odsączone skórki i smażymy przez kilkanaście minut. Następnie przerywamy ogrzewanie aby wznowić je następnego dnia. Tak postępujemy przez kilka dni, aż skórki staną się przezroczyste. Wtedy gorące wkładamy do gorących słoików i zamykamy.

(Obiad w pół godziny, Warszawa 1978, Watra, s. 236)

W załączniku piosenka, w której nie pojawia się nawet wzmianka o skórkach, świętach i gotowaniu, za to w tytule ma Orange (Blossom Special) a wykonuje ją fantastyczny Johnny Cash. Do mieszania syropu w sam raz.

Ziemniaaaaakiii!

Zdążyliście się już pewnie przyzwyczaić do faktu, że dla Ireny nie ma spraw, które nie zasługują na zbadanie i opisanie. Dla tej niestrudzonej poszukiwaczki rozwiązań prostych, aczkolwiek niecodziennych (homar z dorsza) warte omówienia jest nawet zwykłe gotowanie ziemniaków.

Większość witamin, które posiada bulwa kartofla jest rozpuszczalna w wodzie. Podobnie rzecz ma się z dużą częścią związków mineralnych tych najłatwiej rozpuszczalnych i przyswajalnych. A tymczasem panuje u nas tradycja kultywowana przez większość gospodyń, aby gotować ziemniaki w dużej ilości wody, a potem ten cenny wywar wylewać do zlewu. Jeśli ziemniaków nie pieczemy ani nie gotujemy na parze, tylko w wodzie to powinno się jej dawać tyle żeby wyparowała. Oczywiście nie za mało, bo ziemniaki się przypalą, ale i nie za dużo żeby nie wylewać cennego wywaru. Gdy zostanie go niewiele , zawsze można użyć pozostałość do zup i sosów.

(Bądź zdrów-Smacznego! O odżywczych i leczniczych właściwościach roślin, Warszawa 1985, Watra, s.90)

W kinie, teatrze, na koncercie

Sobotni wieczór niektórzy z nas spędzą w kinie, teatrze, rzadziej na odczycie czy zebraniu partyjnym. Jesteśmy przekonani, że Czytelnicy i Czytelniczki Bloga, należą do ludzi kulturalnych i dobrze wychowanych, ale porad Ireny nigdy dosyć!

Do teatru, kina, na koncert nie przybywa się w celach dyskusyjnych, ale aby patrzeć i słuchać. Na wymianę wrażeń przyjdzie czas w przerwie. Nawet gdy sąsiadka nie może dostrzec napisów na ekranie- trudno musi się domyślić z treści filmu. Choćby półgłośne odczytywanie, wynikające z kurtuazji, jest nietaktem wobec całego otoczenia. Bywa, że ktoś prosto z biura przyszedł do teatru i tu coś zjada. Niechże jednak spożywa to dyskretnie! Zapach kiełbasy czy szwajcarskiego sera nie licuje z atmosferą sali koncertowej czy teatralnej. Można zawsze znaleźć miejsce, np. w pobliżu bufetu, by zaspokoić głód, zjeść jakieś pierniczki, keks czy czekoladę. Mimo wszystko, nawet kino nie jest miejscem do okazywania czułości. Jeżeli jednak zakochani nie potrafią z tego ani rusz zrezygnować, muszą poprzestać na trzymaniu się za ręce albo co najwyżej oprzeć się o siebie ramionami .

(ABC dobrego wychowania, Warszawa 1969, Wiedza Powszechna, s. 175)

Pamiętajmy, że w kinie zawsze może znaleźć się ktoś, kto wyegzekwuje od nas odpowiednie zachowanie…

Let it snow!

W kalendarzu grudzień, za oknem wciąż jesień, ale świąteczne porządki i tak nas nie ominą. Jedną z bardziej pracochłonnych czynności jest czyszczenie dywanów. Irena jako zwolenniczka metod najprostszych, gorąco poleca czyszczenie dywanów na świeżym śniegu. Ileż to litrów Dywanolu czy Persa można zaoszczędzić! Brak śniegu póki co, jest doskonałym usprawiedliwieniem na odkładanie tego zabiegu, ale kiedy tylko posypie …

Starym, wypróbowanym sposobem czyszczenia dywanów jest rozkładanie ich na śniegu. Leżący na śniegu dywan należy lekko przetrzepać, po przetrzepaniu przenieść na nowy czysty śnieg i tak aż do czasu, gdy śnieg przestanie się brudzić. Dywan kładziemy raz prawą, raz lewą stroną. Zdejmując dywan, otrzepujemy go miotełką ze śniegu. Tylko, że do czyszczenia musimy mieć dużo czystego śniegu. Śnieg musi być zmrożony. Lepki i mokry nie spełni swojego zadania.

(Dom bez tajemnic, Warszawa 1990, Wydawnictwo Alfa, s. 48)

Rytmiczny podkład muzyczny i optymistycznie nastrajające słowa, niech odmierzają uderzenia trzepaczką.

Wyrzucasz? Stój!

Podczas gdy w „wielkopowierzchniowych” katują nas już Last Christmas i świątecznymi promocjami, Irena przestrzega przed zakupowym szaleństwem i co tu dużo mówić - zwykłym marnotrawstwem, szczególnie jedzenia.

Słowo zapasy zawsze oznaczało zapobiegliwość, ale odnosiło się do przemyślanego, rozsądnego gromadzenia żywności. Owoce, warzywa, zwłaszcza z własnych ogrodów przechowywano w spiżarniach, odpowiednio przygotowane do przetrwania zimy w postaci kompotów, dżemów, konfitur, suszu czy marynat. Tymczasem przy codziennych zakupach nie zawsze umiejętnie gospodarujemy pieniędzmi. Chciałoby się powiedzieć: szalejemy!

Nie kupujmy zbyt wiele świeżych produktów na zapas, zwłaszcza nie gotujmy za dużo. "Kubeł na śmieci zdradza gospodynię" – mówią oszczędne Kanadyjki. Gdyby obliczyć ile pieniędzy wyrzuca się do kubła w postaci zepsutego jedzenia, niejeden chwyciłby się za głowę. Marnuje się chleb, wyrzuca się stare, zjełczałe tłuszcze, a nawet spleśniałe wędliny, bo w swoim czasie nabyło ich się zbyt wiele.

(Z Ireną Gumowską rozmowy przy stole, Warszawa, 1990, Watra, s.35)